Erken yumurtalık yetmezliği (Primary Ovarian Insufficiency – POI), 40 yaşından önce yumurtalıkların işlevinin azalması veya durması durumudur . Bu, düzenli adet gören kadınlarda adetin seyrekleşmesi, tamamen kesilmesi veya doğurganlığın azalması ile kendini gösterebilir. Her 100 kadından 1’inde görülebilen bir durumdur.
POI
Belirtiler Nelerdir?
- Adet düzensizlikleri veya adetlerin tamamen kesilmesi
- Sıcak basmaları, gece terlemeleri
- Vajinal kuruluk
- Gebe kalmada güçlük
- Yorgunluk, ruh hali değişiklikleri
POI Nasıl Tanınır?
Tanı koyarken:
- Adet düzensizliği (en az 4 ay adet olmama)
- Hormon testlerinde (FSH yüksek, östrojen düşük) bulgular
- Başka nedenlerin dışlanması
önemlidir .
Yönetim ve Tedavi Seçenekleri
- Hormon tedavisi: Eksilen östrojen ve progesteronun yerine konması, hem şikâyetleri azaltır hem de kemik ve kalp sağlığını korur.
- Doğurganlık: POI, gebelik şansını azaltsa da bazı kadınlarda hâlâ spontan yumurtlama olabilir. Ayrıca tüp bebek tedavileri ile gebelik mümkündür.
- Yaşam tarzı: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve sigaradan uzak durmak, hem kemik hem kalp sağlığı için önemlidir.
- Psikolojik destek: POI tanısı genç kadınlarda kaygı ve duygusal yük yaratabilir; bu nedenle destek almak çok önemlidir.
Önemli Not
POI, kadın sağlığını sadece doğurganlık açısından değil, genel sağlık ve yaşam kalitesi açısından da etkileyen bir durumdur. Ancak düzenli takip, doğru tedavi ve bireysel yaklaşım ile hem sağlıklı yaşamak hem de çocuk sahibi olma şansını artırmak mümkündür.
Kaynak: Bu yazı, International Guideline on Primary Ovarian Insufficiency (2024) temel alınarak hazırlanmıştır .
Kadınların En Çok Sorduğu 3 Soru
- POI kısırlık (tamamen çocuk sahibi olamama) anlamına mı gelir?
Hayır. POI’de yumurtalık fonksiyonu azalmıştır ama bazı kadınlarda hâlâ kendiliğinden yumurtlama olabilir. Ayrıca tüp bebek gibi yardımcı üreme yöntemleri ile gebelik şansı mümkündür. - Hormon tedavisi kilo aldırır mı?
Doğru dozda ve doktor kontrolünde verilen hormon tedavisi kilo aldırmaz. Aksine, kemik ve kalp sağlığını korumak için gereklidir. - Ailemde POI varsa bende de olur mu?
POI’nin genetik yönü olabilir, ancak bu her zaman çocuklara geçeceği anlamına gelmez. Aile öyküsü olan kadınların düzenli kontrollerini yaptırmaları önemlidir.


