HPV (Human Papillomavirus), yani İnsan Papilloma Virüsü, cinsel yolla bulaşan en yaygın virüstür. Çoğu HPV enfeksiyonu vücut tarafından kendiliğinden temizlenir. Ancak bazı yüksek riskli HPV tipleri (özellikle HPV 16 ve 18), zamanla rahim ağzında hücresel değişikliklere yol açarak rahim ağzı (serviks) kanserine neden olabilir.
HPV & Rahim Ağzı Sağlığı
Neden Önemli?
- Rahim ağzı kanserinin neredeyse tamamının nedeni HPV’dir. Özellikle yüksek riskli tipler kanser gelişiminde anahtar rol oynar.
- Düzenli tarama ile bu değişiklikler erken dönemde fark edilip tedavi edilebilir.
- HPV aşısı sayesinde rahim ağzı kanseri büyük oranda önlenebilir.
Tarama ve Erken Tanı
- HPV testi, rahim ağzı kanserini önlemede en güvenilir yöntemdir. Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization – WHO), 30 yaşından itibaren tüm kadınlara HPV DNA testi ile düzenli tarama yapılmasını önermektedir.
- Amerikan Servikal Kanser ve Patoloji Derneği (American Society for Colposcopy and Cervical Pathology – ASCCP) tarafından yayımlanan 2019 kılavuzuna göre, pozitif HPV testleri kanser riskini belirlemede en önemli faktördür ve takip planı buna göre yapılır.
- Smear (sitoloji) sonucu normal bile olsa, HPV 16 veya 18 pozitifliğinde mutlaka ileri değerlendirme (örneğin kolposkopi) gerekir.
HPV’den Nasıl Korunabiliriz?
- HPV aşısı: 9–26 yaş arası tüm genç kız ve kadınlara, ayrıca uygun yaş grubunda erkeklere önerilir.
- Düzenli tarama: HPV testi ve smear kontrolleri ihmal edilmemeli.
- Güvenli cinsel yaşam: Prezervatif HPV riskini azaltır ama tamamen ortadan kaldırmaz.
Sonuç: HPV enfeksiyonu çok yaygın ama erken tanı ve önleyici tedbirler ile rahim ağzı kanseri büyük ölçüde engellenebilir. HPV aşısı, düzenli tarama ve gerektiğinde uygun tedavi ile kadınların sağlığı korunur.
Kaynak: Bu yazı, Amerikan Servikal Kanser ve Patoloji Derneği (ASCCP) 2019 Kılavuzu ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 2021 Servikal Lezyonların Tarama ve Tedavisi Kılavuzu temel alınarak hazırlanmıştır
Kadınların En Çok Sorduğu 3 Soru
- HPV pozitifsem kanser miyim?
Hayır. HPV pozitifliği kanser olduğunuz anlamına gelmez. Çoğu enfeksiyon kendiliğinden temizlenir. Ancak düzenli takip çok önemlidir. - HPV pozitifsem smear sonucum normal olabilir mi?
Evet. HPV testi pozitif olsa bile smear (sitoloji) sonucu normal çıkabilir. Bu durumda da takip bırakılmaz; çünkü HPV’nin etkileri yıllar içinde ortaya çıkabilir. Düzenli kontroller rahim ağzı kanserini önlemek için kritik önem taşır. - HPV’den tamamen korunmak mümkün mü?
HPV’den %100 korunmak mümkün değildir. Ancak aşı, düzenli tarama ve güvenli cinsel yaşam ile risk büyük ölçüde azaltılabilir.